"ทิพยนิมิต" เป็นนิยายสันสกฤตแปลมาจากหนังสือวรรณคดีชั้นสูง เรื่องเดิมคือ "ปุษเกรษรางคทา" เสนอถึงการพบปะระหว่างพระราชารุทราลัก (แปลว่าเส้นผมของพระอิศวร) กับอลิจุมพิต (แปลว่าห้อมล้อมตอมด้วยผึ้ง) ธิดาของฤๅษี และเกิดความรักระหว่างกันที่สวยงาม

รุทราลักพาอลิจุมพิตมาเป็นมเหสี แล้วอลิจุมพิตป่วยเสียชีวิตกะทันหัน จากเหตุการณ์ที่อบอวลด้วยความรักหวานชื่นบาน เปลี่ยนเป็นบรรยากาศความโศกเศร้าทุกข์ระทมใหญ่หลวงของทั้งรุทราลักและอลิจุมพิต

แม้พระอิศวรเจ้าจะบันดาลให้ทั้งสองได้พบกัน เริ่มเวลาและเหตุการณ์ความหวานชื่นบานเดิมใหม่อีกครั้งในความฝันของคนทั้งสอง แต่พระเป็นเจ้าก็ไม่อาจยับยั้งธรรมชาติ ซึ่งคือการเปลี่ยนแปลงได้ทั้งสองก็ต้องตื่นขึ้นในที่สุด และจากกันตามที่เป็นจริงโดยธรรมชาติ ความสุข และความทุกข์ ความรักชื่นบานและความเศร้าโศก ต่างก็เป็นช่วงเวลาและความเป็นจริง ต่างเป็นเสี้ยวหนึ่งของชีวิตมนุษย์