หนังสือที่ไม่ใช่เพียงการกล่าวถึงประวัติหรือเป็นเพียงเรื่องของฮิตเลอร์ นฤนารท พระปัญญา ผู้เขียนซึ่งเป็นอดีตนักข่าวต่างประเทศที่ตระเวนมาทั่วโลกได้ทำให้พวกเราเห็นว่าการเติบโตหรือชีวิตของฮิตเลอร์มีความสัมพันธ์กับผู้คนและสภาพสังคม ในช่วงก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 อย่างแนบชิด ในทางเดียวกัน การเติบโตของ “ลัทธินาซี” ปีศาจร้ายที่ก่อโศกนาฏกรรมในสงครามโลกครั้งที่ 2 ก็เป็นสิ่งที่อาจมิได้ขับเคลื่อนผ่านฮิตเลอร์คนเดียว เพราะการทำงานของนาซีมีลักษณะของ “เครือข่าย” ภายใต้ความคิดแบบเชื้อชาตินิยมสุดขั้ว และความเกลียดชังอย่างสุดโต่ง แม้หลายคนจะกล่าวว่า “ประวัติศาสตร์ไม่ซ้ำรอย” หากแต่การเรียนรู้ประวัติศาสตร์และเรื่องของอดีตก็เป็นบทเรียนอย่างดีให้กับโลกปัจจุบัน เป็นบทเรียนที่สะท้อนให้เห็นว่า “ความสุดโต่ง” ของความคิดและ “การหลงใหล” ในอำนาจ เป็นสิ่งที่สามารถก่อให้เกิดโศกนาฏกรรมอันใหญ่หลวงที่เกือบไม่สามารถหยุดยั้งได้