ในประวัติศาสตร์ของไทย มีหลายครั้งที่มีสตรีมีบทบาทสำคัญ เช่น พระนางเจ้าสุริโยทัย คุณหญิงโม และท้าวศรีสุดาจันทร์ เป็นต้น แต่พงศาวดารของเราแต่ละฉบับ ไม่นิยมเล่าเรื่องผู้หญิงมากเท่าเล่าเรื่องผู้ชาย ทำให้หารายละเอียดได้ยาก ต้องอาศัยหนังสื่อของฝรั่ง โดยเฉพาะข้อบันทึกของบาทหลวงฝรั่งเศสในสมัยกรุงศรีอยุธยา สตรีไทยในสมัยโบราณนั้น มิได้เป็นผู้ที่อยู่เฉย หรือนั่งร้อยดอกไม้ไกวเปลเลี้ยงลูกไปวันๆ หนึ่ง หากมีบทบาทในชีวิตสำคัญไม่แพ้ผู้ชาย มีหลายครั้งที่เมื่อศึกมาประชิดเมืองผู้ที่กล้าหาญออกนำหน้าต่อสู้ศัตรูกลับเป็นผู้หญิง เช่น พระนางเจ้าสุริโยทัย ท้าวเทพกษัตรี ท้าวศรีสุนทร ท้าวสุรนารี เป็นต้น มีหลายตอนในประวัติศาสตร์ ที่อำนาจการเมืองอยู่ในมือสตรี เช่น ท้าวศรีสุดาจันทร์ และเจ้าหญิงแก้วพิมพา และมีหลายกรณีที่ความงามและเสน่ห์ของหญิงไทย ทำให้บุรุษขนาดเจ้าแผ่นดินต้องยอมจำนน เช่น พระนางอั้วเชียงแสน และพรนางสอิ้งทิพย์ สารบัญ • พระนางอั้วเชียงแสน • เจ้าหญิงแก้วพิมพา • สภาพชีวิตชาวเมืองตะนาวศรี • กบฏเจ้าแม่ปัตตานี • โชคชะตาของพระสุวรรณเทวี • พระนางสอิ้งทิพย์ • พระนางเจ้าสุริโยทัย • ท้าวศรีสุดาจันทร์ • เมื่อพระเจ้าเสือทรงเข้าหาลูกสาวเจ้าพระยา • มเหสีคู่ของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี • ท้าวเทพกษัตรีและท้าวศรีสุนทร • สมเด็จพระนางเจ้าอมรินทราบรมราชินี • เจ้าจอมมารดาอำภา • การประชวรของสมเด็จพระนางเจ้ารำเพยภมราภิรมย์ • ท้าวสุรนารี • สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงจันทรมณฑลโสภณภควดี • การประชวรและสวรรคตของสมเด็จพระนางโสมนัสวัฒนาวดี • เจ้าจอมช้อย • นางลออ ทาสหญิงของพระองค์เจ้าหญิงบุตรี • สมเด็จพระจอมเกล้าฯ ทรงตัดสินกรณีอำแดงเหมือนเลือกผัว • นางเชี่ยวกับกัปตันสมิธ • สมเด็จพระจอมเกล้าฯ ทรงตัดสินคดีสาวไทยเล่นชู้ • สมเด็จพระจอมเกล้าฯ ทรงแก้ปัญหาคนถวายลูกสาวมากเกินไป • เจ้าจอมมารดากลีบถูกกล่าวหาว่าปลงพระชนม์สมเด็จพระปิ่นเกล้าฯ • เมื่อเจ้าจอมและนางห้ามล้นพระราชวัง • หม่อมเจ้าหญิงฉวีวาด สตรีต่างแดนที่เกี่ยวข้องกับสยาม • นางแอนนา เลียวโนเวนส์ ในพระราชวังของสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว • เปิดหน้ากากนางแอนนา เลียวโนเวนส์ • ทับทิม • แคโรไลน์ นอกซ์ • แฟนนี่ นอกซ์ • มารี ปินยา เดอ กีย์มาร์