หนังสือเล่มนี้เป็นการศึกษาประวัติศาสตร์งานราชทัณฑ์ไทยสมัยใหม่ในภาพกว้างนับตั้งแต่ พ.ศ. 2433-2506 (รัชกาลที่ 5 ถึงสมัยจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์) โดยเนื้อหาจะแบ่งออกเป็น 3 ภาค ดังนี้ ภาค 1 “ราชทัณฑ์” สมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์ บทที่ 1 จะเริ่มจากการสืบสาวการลงโทษในสมัยจารีตและแนวคิดที่อยู่เบื้องหลังการลงโทษแบบดังกล่าว และการปฏิรูปราชทัณฑ์ให้เป็นสมัยใหม่ตามแบบอาณานิคม เพื่อเสริมสร้างอำนาจการลงทัณฑ์แบบรวมศูนย์ของผู้ปกครองสมบูรณาญาสิทธิราชย์์ และบทที่ 2 เป็นการทำความเข้าใจปฏิบัติการและข้อจำกัดในงานราชทัณฑ์สมัยใหม่ของรัฐสมบูรณาญาสิทธิราชย์สยาม เช่น ปัญหาสิทธิสภาพนอกอาณาเขต การรักษาอำนาจของกลุ่มชนชั้นปกครอง และระบบการลงโทษตามสถานะและลำดับชั้นทางสังคมของผู้กระทำผิด ภาคที่ 2 ความรู้และการปฏิรูปการลงทัณฑ์สมัยคณะราษฎร บทที่ 3 ที่วิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงของงานราชทัณฑ์หลังการปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 เมื่อมีการนำหลักอาชญาวิทยาและทัณฑวิทยาแบบตะวันตกมาประยุกต์ใช้กับสังคมไทย มีการขยายอำนาจงานราชทัณฑ์อย่างกว้างขวางในฐานะเครื่องมือสำคัญเพื่อจัดระเบียบและควบคุมบุคคลที่เป็นภัยคุกคามต่อสังคม และการเกิดเรือนจำสำหรับนักโทษ โรงเรียนฝึกอาชีพสำหรับเด็กที่กระทำผิด และนิคมฝึกอาชีพสำหรับผู้ต้องโทษกักกัน ส่วนบทที่ 4 จะเน้นไปที่ทัณฑนิคมอันเป็นวิธีการจัดการนักโทษรูปแบบใหม่ที่รัฐบาลคณะราษฎรนำมาใช้ รวมถึงศึกษาความสำเร็จและล้มเหลวของทัณฑนิคมแต่ละแห่ง ภาคที่ 3 เข้าใจ “ราชทัณฑ์ไทยในปัจจุบัน” ผ่านประสบการณ์จากอดีต บทที่ 5 เริ่มต้นจากการอธิบายความเปลี่ยนแปลงของงานราชทัณฑ์นับตั้งแต่หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 จนถึงสมัย จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ซึ่งสัมพันธ์กับการเข้ามามีบทบาทขององค์การสหประชาชาติที่เน้นการฟื้นฟูนักโทษตามหลักอาชญาวิทยาแนวสังคมวิทยาขณะเดียวกันรัฐก็ใช้อำนาจเด็ดขาดในการลงทัณฑ์เพื่อให้เกิดความสงบเรียบร้อยและเป็นระเบียบในสังคม และบทที่ 6 อธิบายการควบคุมนักโทษการเมืองในประวัติศาสตร์ราชทัณฑ์ไทยซึ่งรัฐมิได้ให้ความสำคัญกับการปรับปรุงฟื้นฟูพฤติกรรม แต่มุ่งเน้นยับยั้งหรือยุติความเคลื่อนไหวของกลุ่มการเมืองที่เป็นฝ่ายตรงข้ามกับอำนาจรัฐ เนื้อหาของบทนี้จะครอบคลุมตั้งแต่ พ.ศ. 2475-2506 อันเป็นช่วงเวลาที่รัฐไทยเริ่มจำแนกความผิดทางการเมืองให้มีลักษณะแตกต่างจากความผิดทางอาญาทั่วไป รวมถึงมีแนวทางปฏิบัติต่อนักโทษการเมืองที่ชัดเจนมากขึ้น สารบัญ บทนำ “ศึกษาประวัติศาสตร์ราชทัณฑ์ไทยไปทำไม” ภาค 1 “ราชทัณฑ์” สมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์ 1กำเนิดคุกสมัยใหม่และการปฏิรูปงานราชทัณฑ์สยาม พ.ศ. 2433-2458 รากฐานการราชทัณฑ์ไทย: การลงทัณฑ์ของพระราชาและคุกแบบจารีต สภาวะกึ่งอาณานิคมกับงานราชทัณฑ์สยาม การปฏิรูปงานราชทัณฑ์ในพระนคร ความท้ายบท 2 ปฏิบัติการและข้อจำกัดของงานราชทัณฑ์สมัยใหม่ ภายใต้รัฐสมบูรณาญาสิทธิราชย์สยาม การคุมขังนักโทษชาวไทย: ความล้มเหลวของเปลี่ยนผ่านงานราชทัณฑ์ให้เป็นสมัยใหม่ การคุมขังนักโทษชาวต่างชาติ: สภาวะกึ่งอาณานิคมในงานราชทัณฑ์สยาม การคุมขังนักโทษศักดินา: สภาวะยกเว้นในงานราชทัณฑ์ไทยสมัยใหม่ ความท้ายบท ภาค 2 ความรู้และการปฏิรูปการลงทัณฑ์สมัยคณะราษฎร 3 งานราชทัณฑ์ในระบอบใหม่: นักโทษ เด็กที่กระทำผิดอาญา และคนต้องโทษหลายครั้ง อาชญาวิทยาสมัยใหม่: รากฐานแนวคิดราชทัณฑ์ในระบอบใหม่ การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 กับหลักความปลอดภัย จุดเริ่มต้นการปฏิรูปงานราชทัณฑ์ในระบอบใหม่ องค์ความรู้อาชญาวิทยาและทัณฑวิทยาในงานราชทัณฑ์สมัยคณะราษฎร เครือข่ายสถาบันราชทัณฑ์สมัยคณะราษฎร ขอบเขตงานราชทัณฑ์ในระบอบใหม่ผ่านการกำหนดนโยบายคนจรจัดและขอทาน ความท้ายบท บทที่ 4 ทัณฑนิคม: ปฏิบัติการราชทัณฑ์สมัยใหม่ของคณะราษฎร การทดลองจัดตั้งนิคมนักโทษจรจัดช่วงก่อนการปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 กำเนิดทัณฑนิคมในระบอบใหม่ เริ่มงานทัณฑนิคมแห่งแรกที่ธารโต การขยายตัวของงานทัณฑนิคมสู่คลองไผ่และเกาะตะรุเตา การเศรษฐกิจราชทัณฑ์ในทัณฑนิคม การพิชิตโรคร้ายในทัณฑนิคม อุปสรรคของงานทัณฑนิคมสมัยคณะราษฎร ความพยายามฟื้นฟูงานทัณฑนิคมหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 อวสานงานทัณฑนิคมของคณะราษฎรหลังการรัฐประหาร พ.ศ. 2490 ความท้ายบท ภาคที่ 3 เข้าใจ “ราชทัณฑ์ไทยในปัจจุบัน” ผ่านประสบการณ์จากอดีต 5 งานราชทัณฑ์ไทยในช่วงการเปลี่ยนผ่านสู่ระบอบเผด็จการ ปัญหาอาชญากรรมหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 กับอาชญาวิทยาแนวสังคมวิทยา พลตำรวจเอก เผ่า ศรียานนท์ กับงานราชทัณฑ์ การปรับปรุงกิจการเรือนจำในทศวรรษ 2490 การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างระบอบราชทัณฑ์ช่วงปลายทศวรรษ 2490 งานราชทัณฑ์แบบไทยภายใต้อำนาจเผด็จการของจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ สถานอบรมและฝึกอาชีพสำหรับอันธพาล สถาบันราชทัณฑ์ในฐานะห้องวิจัยทางสังคม ความท้ายบท บทที่ 6 การคุมขังนักโทษการเมือง: สภาวะยกเว้นในงานราชทัณฑ์ไทย ความคลุมเครือของสถานะนักโทษการเมืองก่อนการปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 ความผิดทางการเมืองและสถานะของนักโทษการเมืองหลังการปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 แดนหก ตะรุเตา และเกาะเต่า: การคุมขังนักโทษการเมืองสมัยคณะราษฎร การอภัยโทษและนิรโทษกรรมนักโทษการเมืองโดยรัฐบาลเสรีไทย การคุมขังนักโทษการเมืองช่วงทศวรรษ 2490 การนิรโทษกรรมนักโทษการเมือง พ.ศ. 2500 การคุมขังนักโทษการเมืองสมัยจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ การต่อสู้เพื่ออิสรภาพของผู้ต้องขังทางการเมืองลาดยาว ความท้ายบท บทสรุป บรรณานุกรม