หนังสือเล่มนี้เป็นการศึกษาประวัติศาสตร์เศรษฐกิจภาคเหนือ เพื่อที่จะทำความเข้าใจความเปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจในภาพกว้าง เพื่อสะท้อนให้เห็นการพัฒนาที่มีต่อการขยายตัวทางเศรษฐกิจ และส่งผลต่อความเปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจในมิติต่าง ๆ ตลอดจนการสะสมทุนของกลุ่มทุนโดยสังเขป

ความเปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจสังคมนี้ไม่เพียงสะท้อนให้เห็นถึงสัมพันธภาพเชิงอำนาจขององคาพยพต่าง ๆ ที่เปลี่ยนไป แต่ยังสะท้อนให้เห็น "การพัฒนา" หลากหลายรูปแบบ อาทิ การขยายเส้นทางรถไฟในทศวรรษที่ 2450 ก่อให้เกิดการขยายตัวของการผลิตเพื่อขาย นำมาสู่การสิ้นสุดลงของการค้าและการขนส่งทางเรือ รวมถึงการขยายโครงข่ายการคมนาคมทางบกได้ ก่อให้เกิดการขยายตัวของเมือง อีกทั้งทำให้เกิดการขยายตัวของกลุ่มทุนในแต่ละช่วงเวลาที่แตกต่างกัน ซึ่งการสะสมทุนที่เกิดขึ้นสัมพันธ์เชื่อมโยงกับอำนาจรัฐในห้วงเวลานั้น กลุ่มทุนที่เกิดจึงเป็นทุนนิยมแอบอิง ซึ่งต่างจากความเข้าใจของเราทั่วไปในเรื่องทุนนิยมเสรี

หนังสือเล่มนี้ปรับปรุงมาจากโครงการวิจัย "ความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคมของไทยในปริทรรศน์ประวัติศาสตร์" (สกว. พ.ศ.2558-2560) เพื่อทำให้เกิดแนวคิดในการวิเคราะห์ความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจในภาคเหนือด้านต่าง ๆ อย่างกว้าง ๆ เพื่อเป็นแนวทางในการศึกษาประเด็นต่าง ๆ อย่างลุ่มลึกต่อไป