"เงาะป่า...วรรณคดีแห่งความเสมอภาคของมนุษย์..." "เงาะป่า" คือวรรณคดีและบทละครเอก พระราชนิพนธ์ ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และถือเป็นวรรณคดีแห่งรัชสมัย เป็นเรื่องราวของชนกลุ่มน้อยที่มีรสของวรรณศิลป์สูงมาก ทั้งเนื้อหาและรูปแบบ เห็นน้ำพระราชหฤทัยของรัชกาลที่ 5 ที่ทรงเห็นความเท่าเทียมกันของมนุษย์ ด้วยวรรณคดีเรื่องนี้ ไม่มีเจ้า ไม่มีนาย ไม่มีเวียงวัง ไม่มีชนชั้นสูง และไม่มีศัพท์แสงสูงส่งใด ๆ สิ่งเหล่านี้ถูกนำมาสร้างเป็นวรรณกรรมโศกนาฏกรรมสุดยิ่งใหญ่ งดงามติดตราตรึงใจ กลายเป็นวรรณคดีแห่งรัชสมัย และถูกนำมาเผยแพร่ในศิลปะการแสดงด้านต่าง ๆ อ่านบทวิเคราะห์ "เงาะป่า : วรรณคดีสัญลักษณ์แห่งรัชสมัย" ของ "อาจารย์ยุพร แสงทักษิณ" แล้วจะทราบว่าทำไมวรรณคดีเรื่องนี้ จึงโดดเด่นที่สุดในยุคสมัยได้รับการวิพากษ์วิจารณ์อย่างแพร่หลายในทุกแง่มุม มีเนื้อหาบทประพันธ์ที่งดงาม หากแต่เรียบง่าย มีความไพเราะและนำเสนอประเด็นความเท่าเทียมของมนุษย์ กระทั่งผู้ทรงพระราชนิพนธ์ยังพระราชนิพนธ์คำนำในบางตอนว่า... "เงาะป่า" เป็น "หนังสือแปลก ๆ" - รางวัลดีเด่นประเภทสารคดีสำหรับเด็กก่อนวัยรุ่น จากคณะกรรมการพัฒนาหนังสือแห่งชาตสิ ในงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ พ.ศ. 2551