รายละเอียด

พระราชพงศาวดารซึ่งแสดงเหตุการณ์สมัยกรุงธนบุรีอันมีอยู่ในเอกสารเดิมที่ได้ตีพิมพ์ไว้ให้เห็นเป็นประจักษ์กระทั่งปัจจุบันนี้มีอยู่ 4 ฉบับด้วยกัน ในบรรดาพระราชพงศาวดารทั้งสี่ฉบับนั้น ฉบับที่เขียนหลังสุดคือ พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา โดยในคำนำของกรมศิลปากร ในประชุมพงศาวดาร ภาคที่ 65 พระราชพงศาวดารกรุงธนบุรี ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) ฉบับพิมพ์ครั้งแรก ปี 2480 กล่าวถึงพระราชพงศาวดารฉบับนี้ไว้ว่า พระราชพงศาวดาร ฉบับ พันจันทนุมาศ (เจิม) เขียนและชำระขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 1 โดยนักประวัติศาสตร์จำนวนหนึ่งลงความเห็นว่า บางส่วนของพระราชพงศาวดาร โดยเฉพาะเนื้อความในช่วงก่อน พ.ศ.2320 เป็นอย่างน้อย น่าจะเขียนขึ้นในสมัยกรุงธนบุรี พระราชพงศาวดาร ฉบับพันจันทนุมาศ นี้จึงเป็นเอกสารเดิมชิ้นสำคัญที่เป็นต้นฉบับให้พระราชพงศาวดารฉบับอื่นๆ ถือได้ว่าเป็นหลักฐานหลักในการตรวจสอบเหตุการณ์ในสมัยกรุงธนบุรี และพระราชประวัติของพระเจ้าตากสินมหาราช รวมทั้งเป็นหลักฐานที่ใช้ในการตรวจสอบพระราชพงศาวดารทั้งสองฉบับที่กล่าวมาข้างต้น